Phát biểu trong đêm trao giải Làn sóng xanh tại TP.HCM mới đây, ca sĩ Hà Anh Tuấn nói: “Ngày hôm nay tôi được nghe một thứ âm nhạc của các bạn trẻ, khác hẳn thứ âm nhạc của thế hệ chúng tôi”.
Hà Anh Tuấn thuộc thế hệ 8x – đang sung sức như bao đồng nghiệp cùng thế hệ; nhưng tổng quan mà nói, có một thế hệ mới (sinh từ năm 1990, đặc biệt từ 1995 trở đi) đang thống lĩnh âm nhạc hiện tại ở xu hướng, thị trường âm nhạc lẫn sức ảnh hưởng tới không gian giải trí…
Mỹ Tâm, Hà Anh Tuấn, Đen Vâu đã già
Mỹ Tâm (sinh năm 1981), Hoàng Thùy Linh (1988), Hà Anh Tuấn (1984), Nguyễn Trung Quân (1989), Đen Vâu (1989)… là những cái tên gen Y cứ làm show là “cháy vé”.
Tuy nhiên, chỉ bấy nhiêu chưa đủ làm nên mùa xuân. Vẫn cần những cái tên mang đến sinh khí mới cho làng nhạc Việt.
Tất nhiên các giải thưởng âm nhạc không nói lên hết bức tranh chung, nhưng nhìn kết quả năm qua (dù giải do hội đồng nghệ thuật hay do khán giả bình chọn), có thể thấy những gương mặt cuối gen Y và đầu gen Z đang “đại náo” làng nhạc.
Ngay cả giải Làn sóng xanh, những gương mặt trẻ được xướng tên cũng chiếm số lượng áp đảo: Wren Evans (2001), Văn Mai Hương (1994), Phương Mỹ Chi (2003), Tăng Duy Tân (1995), GREY D (2000), nhóm DTAP (1996 – 1998), Hứa Kim Tuyền (1995), HIEUTHUHAI (1999), tlinh (2000)…
Cùng lứa này có thể gọi tên thêm một số gương mặt khác đã và đang có lượng fan hùng hậu: Pháo (2003), Mỹ Anh (2002), MONO (2000), Thịnh Suy (1999), Vũ Thanh Vân (1996), MCK (1999), Obito (2001)…
Đứng trước sự chuyển giao này, chưa thể bàn tốt hay xấu bởi vẫn chưa định hình hẳn chân dung âm nhạc của thế hệ.
Cái tên của họ ít nhiều vẫn gây nên sự tranh cãi, cũng chưa có người nào trội hẳn thành ngôi sao. Song khó ai phủ nhận một “làn sóng mới” đang lớn dần.
Để rồi, thông qua các nền tảng – sân chơi và thị trường mà những nghệ sĩ trẻ đang tham dự, cũng xác định lại luôn cách tiêu thụ, sáng tạo và trải nghiệm âm nhạc.
MV tiền tỉ xưa rồi
Một trong những chuyển dịch thời gian qua là sự thất thế của những MV được đầu tư mạnh tay.
Loạt MV của Soobin Hoàng Sơn, Đông Nhi, Erik, Dương Hoàng Yến… rơi vào “nguội lạnh” khi ra mắt. Nhiều nghệ sĩ trẻ như Double2T, MONO, Obito, MCK… tung MV lyric hoặc những MV đơn giản lại hút view khủng.
Hai là, hiện khán giả trẻ có thói quen nghe nhạc trên các nền tảng trực tiếp hơn (YouTube, Spotify, Apple Music, Zing MP3…).
Nhiều nghệ sĩ theo đó mà ra album ở dạng vật lý lẫn miễn phí trên các nền tảng trực tiếp. Việc kinh doanh âm nhạc sẽ xoay quanh dữ liệu và các con số.
Nghệ sĩ “ăn tiền tươi thóc thật” từ những cú click vào của người dùng trên các nền tảng. Trong năm 2024, hai xu hướng trên sẽ tiếp tục chiếm sóng.
Thứ nữa, các album truyền thống nhiều khả năng sẽ nhường chỗ cho các đĩa đơn hoặc EP (album thu gọn) khi các nghệ sĩ phát hành nhạc trực tiếp trên các nền tảng cho phép quay vòng nhanh hơn và phát hành thường xuyên hơn.
Dòng nhạc hay màu sắc âm nhạc nào sẽ chiếm vai trò chủ lưu trong 2024 và vài năm tới? Câu hỏi này khó trả lời.
Khác với thế hệ trước, thế hệ gen Z chịu khó cập nhật tình hình âm nhạc thế giới và đưa những chất liệu lẫn tư duy âm nhạc mới vào âm nhạc.
Điểm lại các album của gen Z thì thấy họ không đứng lại ở một dòng pop ballad, jazz, hiphop, rock hay RnB… mà có sự nhào nặn, kết hợp nhiều thể loại. Trong đó có du nhập thêm những thể loại nhạc (không mới với thế giới) nhưng mới ở Việt Nam như jazz fusion, electro swing, city pop, cinematic, funk pop, house…
Chia sẻ với Tuổi Trẻ, An Đặng (Believe Vietnam – chi nhánh của mạng lưới toàn cầu Believe) từng nói, hiện trên thế giới hip hop vẫn đang thống lĩnh, song “Việt Nam đang lặp lại quỹ đạo thế giới 20 năm trước.
Theo chu trình này, khi mức độ yêu thích và quan tâm của công chúng với các rapper giảm đi, indie sẽ quay trở lại.
Xu hướng tiếp theo trong ngách hip hop nhiều khả năng là rap kết hợp RnB”, An Đặng nói. Anh cũng chỉ ra Mỹ Anh và Hoàng Tôn… là hai trong những cái tên đang “bắt trend” này.
Năm 2024, AI được cho sẽ tác động sâu sắc đến ngành công nghiệp âm nhạc. YouTube còn công bố dự án “Vườn ươm Music AI” với sự cộng tác của Universal Music Group.
Theo Reuters, sáng kiến này nhằm khám phá tiềm năng của trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực âm nhạc. Việt Nam đón sóng AI chậm hơn, nhưng với sự nhanh nhạy của gen Z, điều này… chưa biết chừng!
Ngoài các thị trường có tính toàn cầu, âm nhạc thế giới thời gian qua đã và đang chứng kiến một sự chuyển dịch tới những vùng “tiểu văn hóa” hoặc những vùng lâu nay vẫn nằm ngoài vùng phủ sóng của âm nhạc đại chúng thế giới – để khám phá những âm thanh và phong cách độc đáo khác.
Khu vực Đông Nam Á, Mỹ Latin, châu Phi… đang trở thành điểm đến của xu hướng và lễ hội âm nhạc của thế giới. Việc giữ gìn và phát triển bản sắc cũng được đặt ra cho các bạn gen Z.